Chuyện về ông "Sang Kẻng"

Hơn 20 năm, ông Nguyễn Bá Sang (Thôn Đồng Mái, xã Phù Ủng, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên) chưa một lần quên đánh kẻng cho làng.

Ông Nguyễn Bá Sang - người nghệ sĩ đánh kẻng cho làng

Kẻng làng – nét đẹp văn hoá

Tiếng kẻng có lẽ đã trở thành một âm thanh quen thuộc ăn vào tiềm thức của mỗi người dân quê. Từ xa xưa kẻng đã là một vật dụng không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của từng thôn xóm. Kẻng giúp cho ta biết giờ khi đi làm đồng; là âm thanh giúp ta tụ họp ở sân đình mỗi khi có việc làng, việc nước; kẻng giúp ta báo động khi có việc không hay xảy ra… Sẽ không nói quá khi mà đã có thời chính nhờ những âm thanh đó đã giúp chúng ta rất nhiều trong việc đánh đuổi giặc ngoại xâm.

Tuy nhiên, những âm thanh quen thuộc đó dường như chẳng còn mấy xuất hiện tại các vùng quê Bắc Bộ trong những năm trở lại đây. Tiếng kẻng làng giờ chỉ còn vang vọng đâu đó trong trí nhớ của các vị bô lão mà thôi. Những thế hệ trẻ 9x, 10x chắc sẽ chẳng bao giờ được nghe và hình dung ra được thứ âm thanh từng “vang bóng một thời” ở khắp các thôn xóm thời bấy giờ.

Thế nhưng, hơn 20 năm nay chưa một lần tiếng kẻng lại ngừng vang trên một vùng quê nhỏ. Với những người dân vùng quê Đồng Mái, có lẽ từ người già đến trẻ nhỏ trong xóm ngoài thôn, chẳng còn ai là không biết tới những âm thanh vang vọng của chiếc kẻng làng được đánh lên bởi người “nghệ sĩ” tài ba Nguyễn Bá Sang – người mà luôn được trìu mến gọi là “ông Sang kẻng”.

Tiếng kẻng có lẽ là một thứ đặc sản chỉ riêng của làng, mà chẳng nơi đâu có được. Thứ âm thanh khiến cho bất cứ người dân nào xa quê cũng phải nhớ đến cồn cào, da diết. “Chính vì thế mà có rất nhiều người khi về thăm quê, tuy chưa về tới làng nhưng hễ cứ nghe thấy tiếng kẻng là cảm tưởng như đã đặt chân về tới quê hương, về tới chính ngôi nhà của mình”, ông Tuấn người trong làng tâm sự.

Vậy nên, những âm thanh đó không chỉ còn là một âm thanh báo động đơn thuần mà nó còn chứa đựng trong mình cả một nét đẹp văn hoá.

Người “nghệ sĩ” đánh kẻng làng

Hình ảnh ông Sang đánh kẻng cho làng mỗi ngày

Theo như người dân trong làng kể lại thì chẳng ai biết chiếc kẻng có tự bao giờ, chỉ biết rằng nó được truyền từ đời này sang đời khác, và cho tới nay nó được để lại cho gia đình nhà ông Nguyễn Bá Sang, người vẫn đang đánh kẻng cho làng trong suốt hơn 20 năm qua.

Lần theo chỉ dẫn của những người dân, chúng tôi dạo bước tìm đến nhà ông Sang. Một ngôi nhà nhỏ nằm ngay giữa làng với tường rêu đã phủ xanh kín. Khác hẳn với những gì mà chúng tôi hình dung về ông trước đó, ra đón chúng tôi là một ông cụ râu tóc bạc phơ, chống chiếc gậy tre bước từng bước chậm dãi. Nếu không hỏi trước, có lẽ chúng tôi không nghĩ đó là một người năm nay đã tròn 90 tuổi.

Chỉ thật sự sau khi được tiếp xúc và nói chuyện với ông, chúng tôi mới cảm nhận được vì sao tiếng kẻng làng vẫn còn được vang vọng mãi nơi đây, trong khi mà cái âm thanh quen thuộc đó đang dần bị mất đi ở các vùng quê khác.

Khi được hỏi tại sao ông lại chọn công việc này, ông vui vẻ rót nước cho chúng tôi rồi cười đáp “ thực sự là trước đây, khi nghỉ hưu ngồi ở nhà mãi cũng buồn, vì vậy sau khi một cụ gõ kẻng xin nghỉ, tôi đã xin làng được tiếp tục công việc này cho đỡ buồn. Mấy tuần đầu chưa quen nên đôi khi vẫn còn quên giờ, hay đánh nhầm tiếng kẻng. Nhưng sau này đánh nhiều rồi cũng quen dần.” Nói đến đây, ông dừng lại uống một ngụm nước rồi tiếp tục kể:

“Nhiều người cứ nghĩ đây là công việc đơn giản, nhưng nó thật sự không đơn giản chút nào. Tuy nó không vất vả nhưng lại đòi hỏi sự chính xác và yêu cầu thời gian. Ngày nào cũng vậy, cứ 6 giờ sáng, 11 giờ trưa và 5 giờ chiều là phải gõ kẻng. Sáng thì báo cho người dân thức dậy ra đồng, trưa và tối thì biết giờ đi làm mà về. Đấy là chưa kể ngày trước khi mà chưa có hệ thống loa truyền thanh, thỉnh thoảng tôi còn phải gõ cả kẻng thông báo họp, rồi kẻng thông báo khi có việc khẩn cấp của làng…”

Nghe ông tâm sự chúng ta mới có thể phần nào hình dung ra được sự khó khăn trong công việc tưởng trừng như đơn giản trên. Nhưng có lẽ những khó khăn đó vẫn còn chưa thật sự thấm thía “nhiều khi trái nắng trở trời, hay ốm đau, tuy rất là mệt nhưng ông vẫn cố gắng dậy và đi đánh kẻng không hề bỏ lỡ một buổi nào của làng” con trai ông cũng tâm sự thêm. “Nhiều lần cũng khuyên ông nghỉ nhưng ông không có chịu”.

Không phải bỗng nhiên mà người dân trong thôn gọi ông là người “nghệ sĩ” đánh kẻng, những người dân đã từng gắn bó nhiều năm ở đây cho hay, tiếng kẻng của ông mỗi lần vang lên nó không chỉ báo cho người dân biết giờ, biết việc của làng không thôi mà âm thanh đó còn mang lại sự thanh bình, mộc mạc đậm chất nông thôn. Mỗi lần thứ âm thanh đó vang lên, nó dường như xua tan đi bao nỗi nhọc nhằn trong mỗi người đang phải hứng chịu khi đi làm ngoài đồng.

20 năm đánh kẻng không công

Tuy khó khăn là vậy, nhưng tiền công đem lại cho ông cũng chẳng đáng là bao. Thời gian đầu làng cho ông 20kg thóc một vụ (khoảng 3-4 tháng). Nhưng sau đó ông đã dành hết số thóc đó đóng góp cho làng và làm việc một cách tự nguyện mà không hề đòi hỏi công lao.

“Lúc đầu tôi cũng nghĩ làm để lấy công, nhưng rồi dần dần tôi lại thích làm và lấy đó làm niềm vui tuổi già. Tôi nghĩ mình chẳng còn sống được mấy nữa, thế nên bây giờ có đóng góp được gì cho quê hương, cho đất nước thì sẽ hết mình đóng góp thôi. Nếu ông trời còn cho tôi sống ngày nào, thì ngày đó tôi vẫn còn đánh kẻng cho làng thôi.” Ông vừa nói vừa cười khanh khách giữa nhà.

Nghe ông nói vậy mà tim chúng tôi không khỏi xúc động. Một ông cụ đã ở độ tuổi “gần đất xa trời”, nhưng vẫn luôn mong muốn được cống hiến hết mình cho quê hương đất nước, tuy công việc ông làm vô cùng nhỏ bé và bình dị nhưng nó lại đem lại một giá trị tinh thần hết sức to lớn với những người dân nơi đây, và hơn nữa chính việc làm đó của ông cũng đã góp một phần không nhỏ trong việc lưu giữ nét đẹp văn hoá làng quê Việt.

Trước khi chúng tôi ra về ông cũng tâm sự trong nghẹn ngào “tôi làm công việc này cũng là muốn được giáo dục cho thế hệ trẻ cũng như những người dân trong làng biết tới những giá trị văn hoá truyền thống của ông cha ta ngày trước. Giờ đây có thể nhà nào cũng có đồng hồ, ai cũng có điện thoại có thể biết giờ, rồi có thể thông báo công việc tiện lợi. Thế nhưng ngày nào tôi cũng vẫn phải đánh kẻng, tất cả chỉ muốn cho mọi người nhớ đến một điều gì đó khi mà giờ đây ngày càng có nhiều giá trị truyền thống bị mất đi.”

Tạm biệt ông và rời xa ngôi làng Đồng Mái thân yêu, tôi tự hỏi lòng mình rằng liệu trên cái đất nước Việt Nam nhỏ bé này còn có bao nhiêu người như ông? Liệu những con người nhỏ bé với những việc làm nhỏ bé đó của mình có đủ sức lấp đầy những hố sâu mặt trái của xã hội, khi mà giờ đây có rất nhiều người chỉ vì tham muốn lợi ích cá nhân mà sẵn sàng trà đạp lên mọi thứ, ngay cả lợi ích dân tộc?

Duy Thuận

Thứ Tư, 7 tháng 1, 2015

Chuyện về ông "Sang Kẻng"

Hơn 20 năm, ông Nguyễn Bá Sang (Thôn Đồng Mái, xã Phù Ủng, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên) chưa một lần quên đánh kẻng cho làng.

0 nhận xét :

Quảng cáo>>

Tin Mới

Thể Thao

Liên Kết

Tin hot 24/7 - Kênh thông tin hot về thời sự, giới trẻ, sức khoẻ, tình yêu, thời trang cập nhật hàng ngày